Yeme Bozukluğu Belirtileri Nelerdir ?
yeme bozukluğu
Uzmanlar yeme bozukluklarının yalnızca beslenmeyle ilgili olmadığını tıpkı vakitte ruhsal ve fizikî belirtilerle ortaya çıktığını ve mental bir sıhhat sorunu olduğunu belirtiyor.
Yeme bozukluklarının psikiyatrik teşhisler ortasında da yer aldığını söyleyen Uzm. Klinik Psikolog Özge Şengün, “Yeme davranışlarını denetim edemediği tam aksisi yeme davranışlarının onları denetim ettiği noktada baş gösterir ve ömür kaliteleri açısından olumsuz tesiri vardır. Tedavi edilmediğinde tehlikeli sonuçlara yol açabilir. Tıpkı vakitte büyük çoğunluğu ergenler oluşturuyor. Yeme bozukluğuna sahip şahısların onda birlik kısmı ise erkeklerden oluşuyor. Bayanların yaklaşık %1.4’ü ve erkeklerin %0.2’si anoreksiya nervozadan; bayanların %1.9’u ve erkeklerin %0.6’sı bulimia nervozadan etkilenirken, bayanların %2.8’i ve erkeklerin %1.0’ı tıkınırcasına yeme bozukluğu geliştirir. Yani tıkınırcasına yeme bozukluğu en yaygın yeme bozukluğudur” diye konuştu.
Yeme Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Aşırı kilolu ya da çok zayıf şahısların yeme bozukluğuna sahip olabileceği üzere yeme bozuklukları olağan kilodaki insanlarda da görülebiliyor. Yeme bozukluklarının ruhsal, sosyokültürel ve ailesel nedenlerden kaynaklı olabileceğine işaret eden Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi’nden Uzm. Klinik Psikolog Özge Şengün, bireyin bedeniyle ilgili memnuniyetsizliği ve zayıflama konusundaki obsesif fikirlerinin de yeme bozukluklarında esas rol oynayabileceğinin altını çizdi. “Kendiyle ilgili olumsuz temel inançlara sahip düşük özgüven ve özsaygısı olan, duygusal mahrumluk hisseden, mükemmeliyetçi kişilik özellikleri olan, depresyon ve korku bozukluğu yaşayan ya da ağır gerilim altındaki şahıslar yeme bozukluğu geliştirmek için daha çok risk altındadır” ihtarında bulunan Şengün ayrıyeten şu bilgileri de paylaştı: “Bu hastalar daima tartılabilir, depresyon ve anksiyete hissedebilir, çok idmana, intihar teşebbüsüne, husus ya da uyuşturucu kullanımına yönelebilirler. Yeme bozukluğu olan bireyler bunu fark etmeyebilir yahut bu davranışlarından utandıkları, suçluluk duydukları, eleştirilmekten çekindikleri için yeme bozukluklarını yakınlarından gizleyebilirler.”
YEME BOZUKLUĞU ANOREKSİYA NERVOZAYA NEDEN OLUYOR!
En sık görülen yeme bozukluklarının anoreksiya nervoza, bulimia nervoza, tıkınırcasına yeme bozukluğu, başka tanımlanmış yeme ve beslenme bozuklukları halinde sınıflandırıldığını söz eden Özge Şengün, “Anoreksiya nervoza ve bulimia nervoza bu hastalık kümesi ortasında ruhsal belirtilerin yanında önemli bedensel meselelerin birlikte bulunduğu iki hastalık grubudur” diye konuştu. Şengün yeme bozukluğu çeşitlerini hakkında detaylı açıklamalarda da bulundu.
Yemek Bozukluğu Anoreksiya Yapar Mı
Anoreksiya hastalarının çok zayıf olmalarına karşın vücut algılarındaki bozulmadan ötürü kendilerini kilolu buldukları ve yediklerini kısıtladıklarını vurgulayan Uzm. Kln. Psk. Şengün, “Anoreksiya Nervoza’dan mustarip bireylerin kilo almaya yönelik çok fazla korkuları ve dehşetleri vardır. Çok fazla diyet yaparlar neredeyse hiç yemezler ve çok idman yaparak kilo vermeye çalışırlar. Kısıtlama ve kilo kaybı, anksiyete belirtilerinde ve takıntılı fikirlerinde artışa neden olabilir” dedi.
Yeme Bozukluğu Bullimia Nervoza Hastalığı Yapar mı
Bulimia Nervoza’nın ise bireyler olağan kilodayken de ortaya çıkabilen ve yeniden kilo alma telaşıyla ilişkili bir bozukluk olduğu bilgisini veren Özge Şengün, “Bulimia Nervoza’da tıkınırcasına yeme ve (kilo alma tasası ve suçluluk hissettikleri için) kusarak yediklerinden kurtulmaya çalışma görülür. Tıkınırcasına yeme fazında yemek yemeyi durduramadıkları ve denetim sağlayamadıkları duygusu hâkimdir. Yeme usulleri yüzünden utanç duyar, yargılanmaktan korkarlar bu yüzden çoğunlukla gizlice tek başlarına yemeyi tercih ederler. Tıpkı vakitte laksatif kullanımı, idrar söktürücü ilaçların kullanımı, çok antrenman yapma yahut vakit zaman hiç yememe üzere davranışlar gözlemlenebilir” diye konuştu.
Yemek Bozukluğunda Tıkanırcasına Yemek
Tıkanırcasına yeme bozukluğu, kişinin tıpkı vakit şartlarında yiyebileceğinden çok fazla yemeği kısa mühlet içerisinde yeme durumu olarak tanımlanıyor. “Üç ay içinde haftada bir defa olağandan daha süratli, rahatsızlık verecek kadar tokluk hissedene kadar yeme, aç değilken de çok ölçülerde yeme biçiminde görülür” diyen Özge Şengün şu bilgileri verdi: “Kişi tek başına yemeyi tercih eder, denetimsiz derecede yedikten sonra çökkünlük, suçluluk, kendinden nefret etme üzere hisler hisseder. Duygusal açlıkları nedeniyle yemek yemeyi sıkıntılarla karşılaştıklarında bir rahatlama formülü üzere görürler; ama sonrasında pişmanlık duyarlar.”
Yemek Bozukluğu Uyku Nizamını Bozar
Tüm bu yukarda sayılan yeme bozukluklarıyla bağlı olan lakin hiç birini tam manasıyla karşılamayan sonlu olarak karşılayan şahısların “Diğer Tanımlanmış Yeme ve Beslenme Bozuklukları” tanısı aldığını söyleyen Özge Şengün “Bu bozuklukta bireyler öbür bozukluklarla emsal semptomlara sahiptir. Bunlara ek olarak gece uykudan uyanarak yemek yeme muhtaçlığı hissedebilirler, gece yemek yeme ıstırap yaratacak ve işlevselliklerini bozacak boyuttadır.” diye konuştu
TEDAVİ EDİLMEDİĞİNDE TEHLİKELİ SONUÇLAR GÖRÜLEBİLİYOR
Yeme bozukluğu rahatsızlıklarının tedavi edilmemesi halinde kemiklerin zayıflaması, tansiyon ve kalp meseleleri, kas erimesi, kansızlık, sindirim sisteminde hasarlar, hormonal değişiklikler, saç ve tırnaklarda kırılganlık, dişlerde aşınma, depresyon, anksiyete bozukluğu üzere önemli sıhhat problemlerinin oluşabildiğine dikkat çeken Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi’nden Uzm. Klinik Psikolog Özge Şengün, “Yeme bozuklukları bireyin sıhhatini önemli biçimde tehdit edebilir; bu yüzden yeme bozukluklarının tedavisi için psikiyatristler ve psikologlardan takviye istemek ve psikoterapi alınması çok kıymetlidir. Bilhassa anoreksiya nervoza ağır durumlarda ömür kaybıyla sonuçlanabileceği için hastane yatışı gerekebilir. Esas tedavi yolları ortasında Bilişsel Davranışçı Terapi, Aile Terapisi (özellikle genç hastalarda), Küme Terapileri, Bilişsel Analitik Terapi, Kişilerarası Psikoterapi yer alıyor. Psikoterapiler sayesinde yeme bozukluğu olan bireyler yeme davranışlarının altında yatan nedenleri keşfedebiliyor ve alternatif baş etme stratejileri edinerek ömür olayları karşısında daha dirençli olabiliyor” diye konuştu.
Yeme Bozukluğu Altında Yatan Nedenler Sorgulanmalı
Yeme bozuklukları ve beslenme tedavisi içeriğini anlayabilmek için öncelikle altta yatan nedenlerin sorgulanması gerektiği ikazında bulunan Özge Şengün, “Terapiler sırasında hastanın yeme davranışının altında yatan hangi his ve fikirler var, neler bu davranışı tetikliyor ve neler yapılabilir bunlar üzerine çalışır” diyerek şunları da aktardı: “Psikoterapilerle eş vakitli olarak bir beslenme uzmanıyla beslenme alışkanlıklarının tekrar kazanılması sağlanabilir. Bununla birlikte yeme bozukluğu olan bireye karşı, yakınlarının tavrı da epeyce değerli. Aileler yeme bozukluğu olan bireylerin kilolarına ve beden görünümlerine eleştirel yaklaşımda bulunmamalı, tam zıddı kilolarından ve görünümlerinden bağımsız olarak pahalı olduklarını hissettirmeliler. Onların zayıf olmak için baskı altında olduğunu düşünüyorlarsa yardım almayı önerebilirler. Sofra sisteminde birlikte yemeyi rutinlerinin bir kesimi yapabilirler. Sağlıklı beslenme ve sağlıklı antrenman alışkanlıkları edinmeleri konusunda destekleyici ve yardımcı olmaları kıymetli. Yeme bozuklukları olduğunu düşündükleri noktada kesinlikle bir uzmandan yardım almaya yönlendirmeliler.” (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı) Kaynak : Bülten